Kadzidłowiec odmładza, geranium wygładza… Oleje, które kochają skórę

Kadzidłowiec odmładza, geranium wygładza… Oleje, które kochają skórę

Autor: Milena Ivanova*, aromaterapeuta kliniczny z Instytutu Tradycyjnej Medycyny Ziołowej i Aromaterapii w Londynie, MIFPA

Już wcześniej opowiadałam o mojej osobistej drodze do aromaterapii – wiele lat temu zapoczątkowała ją zupełnie niewinna inspiracja, wynikająca z kobiecej potrzeby dbania o siebie. W jakimś magazynie, przeglądanym w czasie podróży, natrafiłam na tekst o Sophii Loren i jej tajemnicy pięknej skóry – oliwie z oliwek.

W tamtym czasie miałam już spore doświadczenie (i jeszcze większe rachunki) za sobą, stosując kosmetyki coraz droższych marek, ale bez obiecywanych przez piękne reklamy efektów. Byłam zmęczona tą niekończącą się sinusoidą nadziei i późniejszego rozczarowania. I właśnie wtedy postanowiłam: czas na radykalną zmianę. Tak zaczęła się moja osobista podróż przez świat olejów roślinnych, a później – również olejków eterycznych.

Zanim jednak przejdziemy do opowieści o niektórych z najbardziej cennych olejów dla skóry, warto przypomnieć sobie podstawy wiedzy o niej. Zacznijmy – dosłownie – od początku.

Skóra to największy organ ludzkiego ciała

Niezależnie od wieku świeża, zadbana i promienna skóra pozwala nam czuć się pięknie i dobrze w swoim ciele. Często zapominamy, że skóra to nie tylko „zewnętrzna powłoka” – to organ. I to największy organ ludzkiego ciała.

Chroni mięśnie i struktury podskórne, reguluje temperaturę, bierze udział w syntezie witaminy D, ma znaczenie dla układu odpornościowego, chroni przed promieniowaniem UV i drobnoustrojami, a także jest ważnym receptorem wielu zmysłów.

Z wiekiem skóra naturalnie traci zdolność do szybkiej regeneracji, zmniejsza się jej jędrność i elastyczność. Aby wspierać jej kondycję, warto się ruszać, dbać o prawidłowe krążenie, zdrową dietę, odpowiednie nawodnienie, sen oraz ograniczać używki – nikotynę, alkohol i nadmiar kofeiny.

Ale co z tym, co działa od zewnątrz?

Wszystko, co nakładamy na skórę, może trafić do wnętrza organizmu

Skóra ma zdolność wchłaniania – przez nią różne substancje mogą przenikać do organizmu. Współcześnie coraz częściej mówi się o wcześniejszym dojrzewaniu, zaburzeniach hormonalnych i ich skutkach. Wiadomo, że tzw. zaburzacze endokrynne (EDCs) są wszechobecne – w plastikach, meblach, farbach, jedzeniu z puszek, detergentach, a nawet na paragonach sklepowych (np. bisfenol A).

Każdego dnia mamy kontakt z setkami substancji – wiele z nich pochodzi z kosmetyków. Wpływają one zarówno na nas, jak i na środowisko. Choć instytucje w Europie dbają o konsumentów, wiele składników wciąż nie zostało w pełni przebadanych, a w przypadku niektórych (np. tlenku cynku) opinie zmieniają się dopiero po latach.

Im mniej nieznanych składników, tym lepiej

Jeśli trudno się połapać w nazwach takich jak ftalany, oksybenzon, parabeny czy syntetyczne konserwanty – najlepiej kierować się prostą zasadą: ostrożność i minimalizm. Świadome wybory w pielęgnacji to jednocześnie troska o własne zdrowie i o środowisko. Natura oferuje skuteczne rozwiązania, a oleje nośnikowe, olejki eteryczne i hydrolaty mogą nie tylko pielęgnować, ale także stać się formą rytuału, który działa na ciało i zmysły.

Naturalna alchemia dla skóry

Aromaterapia oferuje trzy klasy w pełni naturalnych składników, które wspierają codzienną pielęgnację skóry:

1. Oleje nośnikowe (bazowe) – to podstawowe „pożywienie” dla skóry. Nawilżają, odżywiają, wzmacniają barierę hydrolipidową.
2. Olejki eteryczne – dodawane w małych ilościach do olejów bazowych potęgują ich działanie, wspomagają regenerację i zdrowie skóry.
3. Hydrolaty – wodne ekstrakty roślinne, które świetnie sprawdzają się jako toniki, mgiełki, środki oczyszczające i pielęgnacyjne.

Temat jest ogromny – ale trzeba zacząć od czegoś konkretnego. Dlatego dziś opowiem o trzech wyjątkowych olejach nośnikowych, które mają szczególne znaczenie dla skóry.

Olej z owoców dzikiej róży (Rosa canina)

Olej z dzikiej róży zawiera cenne kwasy tłuszczowe: linolenowy (omega-3) i linolowy (omega-6), które wzmacniają błony komórkowe i zapobiegają utracie wody. Jest bogaty w witaminy A, C, E, beta-karoten, likopen oraz minerały i wspiera odnowę komórkową i regenerację skóry.

Jest niezwykle odżywczy i wspomaga produkcję kolagenu. Ma właściwości przeciwzapalne i łagodzące, rozświetla i wyrównuje koloryt skóry. Doskonały dla cery dojrzałej lub osłabionej czynnikami zewnętrznymi. Lekki, dobrze się wchłania, pozostawia skórę jedwabiście gładką. Jego intensywny pomarańczowy kolor wynika z wysokiej zawartości antyoksydantów.

Olej bazowy z otrębów ryżowych (Oryza sativa)

To właśnie jego bogactwo odżywcze przyciągnęło uwagę naukowców. Dzięki licznym badaniom ten olej cieszy się opinią wyjątkowo cennego składnika wspierającego zdrowie. Jest szeroko stosowany zarówno w kosmetyce, jak i w medycynie.

Olej z otrębów ryżowych zawiera duże ilości tokotrienoli – form witaminy E – które mogą obniżać poziom „złego” cholesterolu (LDL) nawet o 7–20%, nie wpływając negatywnie na poziom „dobrego” (HDL). Dodatkowo, tokotrienole redukują ryzyko powstawania blaszki miażdżycowej.

Kolejny cenny składnik oleju – gamma-oryzanol – sprawia, że produkt ten działa jak naturalna tarcza przeciwsłoneczna, ograniczając przenikanie promieni UV oraz procesy pigmentacyjne. Z tego względu olej z otrębów ryżowych często znajduje zastosowanie w kosmetykach chroniących przed słońcem.

Wysoka zawartość kwasu palmitynowego dodatkowo pobudza odnowę skóry, stymulując produkcję kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego. Skóra staje się dzięki temu jędrniejsza, bardziej elastyczna i odmłodzona.

Dla skóry dojrzałej olej oferuje ochronę anti-aging dzięki kompleksowi antyoksydacyjnych cząsteczek.
Dla skóry wrażliwej lub podatnej na dyskomfort – obecność fitosteroli działa kojąco i łagodząco.

W Japonii olej z otrębów ryżowych znany jest od wieków jako naturalny środek pielęgnacyjny, który pomaga zachować piękną i zdrową skórę. Do dziś stosowany jest w formułach do oczyszczania twarzy i ciała, w maseczkach oraz tonikach.

Olej nośnikowy z nasion opuncji figowej (Opuntia ficus-indica)

Ten olej, pozyskiwany z nasion owoców opuncji, uchodzi za jeden z najskuteczniejszych naturalnych składników przeciwstarzeniowych. Zawdzięcza to bardzo wysokiej zawartości kwasów tłuszczowych – linolenowego, oleinowego i palmitynowego oraz fitosteroli i tokoferoli (witamina E).

Dzięki obecności tych aktywnych składników, olej z opuncji posiada działanie przeciwzapalne, regenerujące, głęboko nawilżające i ujędrniające.

W języku angielskim występuje pod nazwą prickly pear (czyli „kolczasta gruszka”). Ma lekką, aksamitną konsystencję i bardzo dobrze się wchłania.

Roślina z której pozyskiwany jest ten cenny olej, należy do rodzaju Opuntia i wywodzi się z Ameryki Łacińskiej. Obecnie rośnie także w Australii, Południowej Afryce i krajach południowej Europy. Owoce opuncji są owalne, pokryte kolcami, a ich barwa waha się od żółtej po czerwoną.

Proces pozyskiwania oleju z nasion jest wyjątkowo czasochłonny i wymagający. Najpierw oddziela się nasiona od miąższu, następnie są one suszone i tłoczone na zimno. Uzyskany w ten sposób olej jest bardzo cenny i luksusowy, co znajduje odzwierciedlenie w jego cenie.

Olej z opuncji znajduje zastosowanie w produkcji wysokiej jakości kosmetyków naturalnych. Stosowany bezpośrednio na skórę olej ten silnie regeneruje, głęboko nawilża, poprawia napięcie skóry i zapobiega przedwczesnemu starzeniu się.

Jest szczególnie polecany do pielęgnacji skóry suchej i dojrzałej.

W zależności od potrzeb skóry, warto rozważyć również inne oleje bazowe – takie jak: arganowy, jojoba, rycynowy, z pestek moreli, z orzechów laskowych, migdałowy, z kiełków pszenicy, z awokado, tamanu, z czarnuszki, a także maceraty z nagietka i arniki.

Olejki eteryczne mogą być cennym uzupełnieniem pielęgnacji na bazie olejów roślinnych, ale nie są obowiązkowe – szczególnie jeśli ktoś dopiero rozpoczyna swoją przygodę z aromaterapią.

Do olejków szczególnie dobrze działających na skórę należą między innymi: kadzidłowiec, geranium (pelargonia pachnąca), paczula, rumianek pospolity, mirra, drzewo sandałowe, olejek z nasion marchwi, litsea oraz oczywiście lawenda.

Na dziś wybrałam trzy z nich – ale do tematu na pewno będę jeszcze wracać!

🌿 Olejek eteryczny z kadzidłowca (Boswellia carterii)

Hipokrates, jeden z najsłynniejszych lekarzy starożytności, stosował kadzidłowiec przy leczeniu ran, problemów żołądkowo-jelitowych i chorób układu oddechowego. Dziś w aromaterapii ten olejek ceniony jest za swoje właściwości gojące i regenerujące.

W pielęgnacji skóry polecany jest do skóry dojrzałej, suchej, z bliznami, zmarszczkami, a także przy podrażnieniach i owrzodzeniach. Znajduje zastosowanie również w pielęgnacji dziąseł. Przemysł kosmetyczny chętnie sięga po olejek z kadzidłowca, ze względu na jego działanie przeciwzmarszczkowe i wspierające jędrność skóry.

Jest też doskonałym wsparciem dla układu nerwowego – działa uspokajająco, łagodzi napięcia i zmęczenie emocjonalne, co – jak wiadomo – przekłada się również na stan skóry.

🌸 Olejek eteryczny z pelargonii pachnącej (Pelargonium graveolens)

To niezwykle kobiecy i harmonizujący olejek. Wyrównuje, łagodzi, podnosi na duchu. Doskonały dla perfekcjonistek, które potrzebują na nowo nawiązać kontakt z własnym wnętrzem i kobiecością.

Ma właściwości ściągające, wzmacniające, odżywcze. Działa antyseptycznie i łagodzi podrażnienia. Może także ograniczać rozwój drobnoustrojów grzybiczych.
Stosowany w szamponie (1 kropla do porcji produktu), pomaga regulować wydzielanie sebum, zarówno przy suchej, jak i tłustej skórze głowy. W balsamach i olejkach do ciała łagodzi opuchliznę, działa nawilżająco i wspiera naturalne mechanizmy detoksykacji organizmu.

Jego główne składniki – cytronelol, geraniol, cytroneliloforomat i geranylformian – oddziałują na układ hormonalny i wspomagają gospodarkę wodną organizmu.

🥕 Olejek eteryczny z nasion marchwi (Daucus carota)

To jeden z najlepiej nawilżających olejków. Idealny do pielęgnacji skóry suchej, wrażliwej, zniszczonej, dojrzałej, podrażnionej, a także w okresie rekonwalescencji. Działa głęboko odżywczo, wyrównuje koloryt skóry, poprawia jędrność i elastyczność, wspomaga redukcję zmarszczek.

Olejek ten stymuluje regenerację skóry od wewnątrz i często stosowany jest w formułach odmładzających. Dodatkowo wspiera detoksykację organizmu, szczególnie w połączeniu z olejkiem z cytryny i drzewem sandałowym. Todoskonały wybór do kompozycji oczyszczających i przywracających witalność.

🌹 Receptura: Przeciwzmarszczkowy olejek do twarzy (dla skóry dojrzałej)

Składniki:

• 10 kropli olejku z nasion marchwi
• 5 kropli olejku z galbanum (ferula)
• 5 kropli neroli
• 3 krople olejku z róży damasceńskiej
• 3 krople lawendy
• 2 krople mirry

Baza:

• 10 ml oleju arganowego
• 10 ml oleju migdałowego
• 2 ml oleju z ogórecznika (ok. 40 kropli)
• 3 ml oleju z dzikiej róży
• 3 ml oleju jojoba

Sposób przygotowania i użycia:
Wlej olejki eteryczne do szklanej buteleczki z ciemnego szkła (najlepiej z pompką, by ograniczyć kontakt z powietrzem). Następnie dopełnij olejami bazowymi.
Stosuj wieczorem. 2–3 pompki należy rozgrzać w dłoniach i nanieść delikatnym masażem na twarz, szyję i dekolt.

🧪 Bezpieczeństwo przede wszystkim

Przypominamy, że zawsze przed zastosowaniem nowej kombinacji lub przepisu polecane jest wykonanie testu alergicznego – szczególnie jeśli skóra jest wrażliwa lub jeśli występują skłonności do alergii.
Test trzeba wykonać dla każdego olejku eterycznego. W tym celu należy rozpuścić 1–2 krople olejku eterycznego w niewielkiej ilości oleju bazowego i nanieś na zgięcie łokcia. Obserwować przez 24 godziny (można przykleić plaster). Jeśli nie pojawi się podrażnienie – olejek można stosować bezpiecznie.

Należy pamiętać: skóra odnawia się co około 28 dni. Powinniśmy dać jej czas, by się oczyściła i przyzwyczaiła do naturalnych składników. Dopiero wtedy można zobaczyć prawdziwy efekt działania darów natury.

Produkty dla naturalnej pielęgnacji skóry – oleje, olejki i hydrolaty, które działają: