Mięta pieprzowa – naturalna pomoc na trawienie, bóle i … dokuczliwe insekty

Autor: Milena Ivanova*, aromaterapeuta kliniczny z Instytutu Tradycyjnej Medycyny Ziołowej i Aromaterapii w Londynie, MIFPA

Ostatnio, zupełnie niespodziewanie i bez zaproszenia, w naszym domku letniskowym zaczęły imprezować mrówki . Nie wiadomo skąd się zjawiły, ale zadomowiły się pod naszą nieobecność, mimo braku jedzenia. Sięgnęłam więc po „mądre książki”, by sprawdzić, jaka może być aromaterapeutyczna odpowiedź na ten problem i bingo: znalazłam informację, że kropla olejku eterycznego z mięty pieprzowej przy wejściu, skutecznie odstraszy  owady. Olejek eteryczny zadziałał, pięknie aromatyzując przy tym przestrzeń. Wciąż jednak nie udało mi się odkryć, którędy mrówki dostają się do środka, więc codziennie aplikuję kroplę olejku z mięty w innym miejscu, polowanie trwa, ale mam nadzieję na jego szybkie i definitywne zakończenie.

Przy okazji mrówek ponownie przyjrzałam się bliżej właściwościom olejku eterycznego z mięty pieprzowej. A że ciepłe dni dopiero przed nami uznałam, że warto podzielić się sposobem na insekty również tutaj. Należy przy tym pamiętać, że mięta pieprzowa to jeden z dziesięciu olejków, które polecamy do regularnego stosowania w każdym domu (więcej o Top 10 olejków eterycznych można przeczytać tutaj).

Oto trzy podstawowe właściwości terapeutyczne, które sprawiają, że olejek z mięty pieprzowej (Mentha piperita) powinien znaleźć się zarówno w domu, jak i w biurze:

(1) Układ trawienny: skuteczne wsparcie przy dolegliwościach ze strony przewodu pokarmowego;

(2) Działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne: łagodzi ból, wspiera procesy przeciwzapalne;

(3) Tonik dla umysłu: pobudza, orzeźwia, odświeża; oczyszcza powietrze i wspomaga koncentrację.

Zacznijmy więc od układu trawiennego, w przypadku którego właściwości mięty są powszechnie znane:

Olejek eteryczny z mięty działa łagodząco przy wielu dolegliwościach związanych z trawieniem. To jeden z klasycznych i sprawdzonych wyborów do masażu brzucha. Łagodzi nudności, bywa stosowany przy wymiotach i wzdęciach, może pomóc przy chorobie lokomocyjnej, ma także działanie terapeutyczne w przypadku zespołu jelita drażliwego.

Na rynku dostępne są kapsułki zawierające olejek eteryczny z mięty, które stosuje się doustnie przy zespole jelita drażliwego. Warto jednak zaznaczyć dwie kwestie:
(1) Jeśli takie preparaty zostaną zalecone, należy się upewnić, że kapsułka ma otoczkę odporną na działanie kwasu żołądkowego (czyli taką, która rozpuści się dopiero w jelicie grubym);
(2) Ze względu na skład chemiczny olejku eterycznego z mięty i jego intensywne działanie, istnieje realne ryzyko, zwłaszcza przy dłuższym stosowaniu, że może on – poza niepożądanymi bakteriami – zniszczyć również część kolonii dobrych bakterii w jelicie grubym, co może zaburzyć równowagę flory jelitowej (efekt zbliżony do tego po antybiotykoterapii). Z tego względu zalecamy konsultację z lekarzem przed przyjęciem takich suplementów oraz ich stosowanie wyłącznie przez ograniczony czas.

Lepszym rozwiązaniem są formuły, w których olejek miętowy występuje w połączeniu z innymi olejkami eterycznymi (np. z kminkiem, anyżem, koprem), co pozwala działać synergicznie i zmniejsza ryzyko związane z właściwościami każdego z olejków stosowanych osobno.

W żadnym przypadku nie zalecamy wewnętrznego stosowania nierozcieńczonego olejku eterycznego z mięty i przypominamy, że olejki eteryczne nie rozpuszczają się w wodzie!

Zamiast suplementów i przyjmowania doustnego, warto zastosować w warunkach domowych masaż brzucha – jest to metoda sprawdzona, łatwa i przyjemna, o potwierdzonych właściwościach terapeutycznych i pozbawiona jest wspomnianych wyżej zagrożeń.

Przepis na olejek do masażu - przy zaparciach, zespole jelita drażliwego, skuteczny także w łagodzeniu bólu w okolicy brzucha (30 ml, stężenie: 10%)

Skład:

• Olejek eteryczny z mięty pieprzowej – 15 kropli
• Olejek eteryczny z czerwonej mandarynki – 23 krople
• Olejek eteryczny z kopru włoskiego (słodkiego) – 22 krople
• Olejek eteryczny z rumianku rzymskiego – 15 kropli
• 30 ml oleju nośnikowego ze słodkich migdałów (lub innego tłoczonego na zimno)

Sposób aplikacji: Do stosowania miejscowego. 2–3 pompki olejku rozgrzać w dłoniach, nanieść na okolice brzucha i masować ruchami zgodnymi z kierunkiem wskazówek zegara. W ostrych stanach masować 3–5 razy dziennie, a w formie terapii podtrzymującej – raz dziennie przez 30 dni. Obserwować zmiany.

Mówiąc o trawieniu, nie można pominąć faktu, że kluczowe znaczenie ma to, co jemy i czy pijemy odpowiednią ilość wody. Wszystkie inne środki mają charakter wspomagający i uzupełniający – ich skuteczność będzie ograniczona, jeśli nie wprowadzimy zmian w diecie, zwłaszcza w przypadku poważniejszych zaburzeń funkcji trawiennych.

Działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne: Olejek eteryczny z mięty pieprzowej

Mięta rozluźnia i pomaga łagodzić ból, wspiera procesy przeciwzapalne. Dodana do mieszanek do masażu, mięta pieprzowa łagodzi bóle i dyskomfort w stawach i mięśniach; przynosi ulgę także przy skurczach menstruacyjnych. Przy wyższym stężeniu (10–15%) stosowana na skronie i czubek głowy, łagodzi bóle głowy, w tym migreny. Dodana do neutralnego balsamu, staje się silnym, relaksującym preparatem na zmęczone nogi. Jest polecana do olejków i kombinacji sportowych oraz do stosowania na zmęczone nogi po całym dniu. W niskich stężeniach działa chłodząco, w wyższych – rozgrzewająco, dlatego należy zachować ostrożność.

 Przepis na roll-on: Uwolnij się od bólu głowy - 10 ml, stężenie: 10%
Skład:

• Olejek eteryczny z lawendy wąskolistnej – 8 kropli
• Olejek eteryczny z rumianku rzymskiego – 8 kropli
• Olejek eteryczny z szałwii muszkatołowej – 5 kropli
• Olejek eteryczny z mięty pieprzowej – 5 kropli
• 10 ml oleju nośnikowego ze słodkich migdałów lub jojoby

Jeśli bardziej wam odpowiada aromat kadzidłowca, można zastąpić szałwię muszkatołową kadzidłowcem w tej samej ilości.

Sposób aplikacji: Do stosowania miejscowego – na punkty tętna, skronie, nadgarstki, kark.

Przepis na olejek do masażu całego ciała przy bólach głowy - 30 ml, stężenie 2%
Skład:

• Olejek eteryczny z lawendy wąskolistnej – 6 kropli
• Olejek eteryczny z sandałowca – 5 kropli
• Olejek eteryczny z eukaliptusa radiata – 3 krople
• Olejek eteryczny z mięty pieprzowej – 2 krople
• 30 ml oleju nośnikowego ze słodkich migdałów

Sposób aplikacji: Masaż całego ciała, zalecany raz w tygodniu.

Przepis na olejek do masażu przy bólach stawów - 30 ml, stężenie: 5%
Skład:

• Olejek eteryczny z eukaliptusa globulus – 15 kropli
• Olejek eteryczny z kardamonu – 11 kropli
• Olejek eteryczny z imbiru – 8 kropli
• Olejek eteryczny z mięty pieprzowej– 4 krople
• 30 ml oleju nośnikowego ze słodkich migdałów (lub innego tłoczonego na zimno)

Sposób aplikacji: Miejscowo na obolałe stawy, rano i wieczorem.

Olejek eteryczny z mięty stymuluje umysł, pobudza, orzeźwia i odświeża
Na poziomie emocjonalnym i energetycznym olejek eteryczny z mięty pieprzowej wyostrza zmysły, wspiera pewność siebie, poprawia koncentrację i dodaje energii. Właśnie te właściwości sprawiają, że znakomicie sprawdza się również w samochodzie – należy jednak uważać z ilością (2 krople w zupełności wystarczą), ponieważ zapach mięty jest bardzo intensywny! Aromat mięty pobudza twórcze myślenie, rozjaśnia umysł i odświeża zmęczenie psychiczne. Wspiera dobre samopoczucie i wywołuje uśmiech, dlatego polecamy go zawsze, gdy potrzebne jest natchnienie, pozytywna energia i kreatywność.

Ze względu na właściwości pobudzające, olejek eteryczny z mięty pieprzowej może być również pomocny przy przezwyciężaniu skutków zmiany strefy czasowej po długich podróżach. Na głębszym poziomie wspomaga przyswajanie nowych idei i wrażeń. Jest pomocny w sytuacjach nadmiernego mentalnego przeciążenia, uporczywych myśli, lęku czy rozczarowania.

W przypadku egzaminu, ważnego spotkania lub prezentacji, kiedy potrzebna jest maksymalna koncentracja, mięta może pomóc – najprostszy i bardzo skuteczny sposób to naniesienie 1–2 kropli na chusteczkę i wdychanie aromatu w trakcie wydarzenia.

Mięta jest również doskonałym składnikiem synergicznych kompozycji do stosowania w biurach, salach konferencyjnych i wszędzie tam, gdzie potrzebna jest jasność myśli, skupienie i świeże, oczyszczone powietrze. Należy jednak zachować ostrożność i stosować minimalne ilości – aromat mięty łatwo może zdominować całą mieszankę i przynieść efekt odwrotny do zamierzonego. Jedna kropla za dużo i mięta przejmie całą kompozycję! Do synergii wspierających koncentrację dobrze pasują również olejki z rozmarynu, bazylii oraz cytryny.

Dodatkowe zastosowania i właściwości fizjologiczne: Olejek eteryczny z mięty pieprzowej

Olejek z mięty wspiera oczyszczanie układu oddechowego i bywa stosowany pomocniczo także przy objawach alergii. Pomaga ograniczyć aktywność bakterii i wirusów. Dzięki swoim właściwościom chłodzącym może przynieść ulgę przy przegrzaniu organizmu, udarze cieplnym, gorączce, oparzeniach słonecznych, a także przy swędzeniu – niezależnie od przyczyny, w tym również po ukąszeniach i użądleniach.

Wracając do komarów, mrówek i innych owadów, z którymi nieuchronnie mamy do czynienia latem - oprócz tego, że skutecznie odstrasza mrówki, olejek miętowy działa również przeciw komarom i może być stosowany w mieszankach odstraszających inne insekty. Na zakończenie proponujemy dwie kompozycje oraz pięć sposobów ich zastosowania w codziennym życiu.

Synergia olejków eterycznych przeciw komarom - 5 ml

Skład:

• Olejek eteryczny z tymianku – 25 kropli
• Olejek eteryczny z trawy cytrynowej – 50 kropli
• Olejek eteryczny z lawendy lub lawandyny – 25 kropli
• Olejek eteryczny z mięty pieprzowej – 25 kropli

lub uproszczona wersja:

• Olejek eteryczny z palczatki cejlońskiej (citronella) – 96 kropli
• Olejek eteryczny z mięty pieprzowej – 29 kropli

Wymieszać w buteleczce 5 ml – taka ilość wystarczy na 1–2 miesiące intensywnego stosowania (łącznie około 125 kropli).

Sposoby zastosowania:
(1) Bezpośrednie użycie: Nanosić po jednej kropli na wacik kosmetyczny i umieszczać w miejscach, przez które owady dostają się do domu.
(2) Spray: Do butelki z atomizerem dodać 4–5 kropli mieszanki i dopełnić wodą. Przed użyciem wstrząsnąć.
(3) Wstążki odstraszające owady: Pociąć papier kuchenny, tkaninę lub inny chłonny materiał na paski, skropić je olejkiem i zawiesić nad drzwiami, przez które zwykle wlatują owady.
(4) Kosz na śmieci wolny od muszek i much: Namoczyć paski chłonnej bibuły lub papieru kuchennego w wodzie z 3–4 kroplami mieszanki i zawiesić je od wewnątrz pokrywy kosza.
(5) Do oleju do masażu: Dodać 15 kropli mieszanki do 30 ml oleju bazowego lub balsamu do ciała. Codzienne stosowanie na skórę sprawi, że komary będą unikać kontaktu.
(6) Do roll-ona przed wyjściem wieczorem: Dodać 25 kropli do buteleczki roll-on o pojemności 10 ml i uzupełnić 9 ml oleju bazowego (np. z migdałów lub jojoby). Aplikować na kostki i punkty tętna przed wieczornym spacerem.

Dodatkowe informacje:  Olejek eteryczny z mięty pieprzowej
Nazwa: Mięta pieprzowa
Nazwa botaniczna: Mentha piperita
Rodzina botaniczna: Lamiaceae – jasnotowate
Metoda pozyskiwania: Destylacja
Uprawa: Bez użycia środków chemicznych i pestycydów, doskonała jakość zapachu
Kraj pochodzenia: Indie
Część rośliny: Cała roślina
Aromat: Zielony

Przeciwwskazania: Może powodować podrażnienia skóry. Nie stosować miejscowo na okolice twarzy u dzieci poniżej 10 roku życia. Stosowanie wewnętrzne jest przeciwwskazane u osób z cholestazą (niedrożnością dróg żółciowych) oraz refluksem; przeciwwskazane dla osób z migotaniem przedsionków oraz niedoborem G6PD. Istnieje ryzyko neurotoksyczności. Maksymalne stężenie do stosowania na skórę: 5,4%.

Uwaga! Ze względu na silne właściwości chłodzące mięty, stosowanie u dzieci poniżej 2,5 roku może wywołać szok termiczny. Nie zaleca się również stosowania u kobiet w ciąży, karmiących matek oraz dzieci poniżej 5. roku życia. Unikać użycia u osób z padaczką, gorączką lub schorzeniami serca. Nie stosować wieczorem przed snem – może utrudniać zasypianie.

Główne składniki chemiczne:
Mentol, Menton, 1,8-Cyneol, Octan mentylu, Izomenton, Neomentol

Zastosowanie terapeutyczne:
Niestrawność, nudności, dyskomfort trawienny, złe trawienie, wzdęcia, zaparcia, zespół jelita drażliwego, zapalenie żołądka, zapalenie jelita grubego, zapalenie pęcherzyka żółciowego; osłabiona koncentracja, wyczerpanie nerwowe; kaszel z gęstą żółtą flegmą, zapalenie oskrzeli, przeziębienie i grypa, zapalenie gardła, zapalenie krtani; bóle mięśni, choroba zwyrodnieniowa stawów.

Działanie:
Stymuluje przewód pokarmowy, spazmolityczne, stymulujące układ wątrobowo-żółciowy, wykrztuśne, wspierające układ oddechowy; przeciwreumatyczne, neurostymulujące, przeciwbólowe, dopaminergiczne, przeciwkaszlowe, chłodzące, łagodzące świąd, przeciwzapalne, antyoksydacyjne, żółciopędne, antykoagulacyjne, antybakteryjne.

W przypadku pytań lub potrzeby przygotowania innych kombinacji z miętą – prosimy o kontakt: info@oshadhi.pl.

Źródła, z których korzystamy przy opracowywaniu artykułów

Zachęcamy również do zapoznania się z naszymi propozycjami produktów nawilżających i chłodzących na letnie upały.