„Tam, gdzie rośnie tymianek: opowieść o zapachu, sile i harmonii”

Autor Milena Ivanova dnia 26 wrzesień 2025

„Od śródziemnomorskich łąk po codzienne rytuały – odkryj moc tymianku dla ciała, umysłu i ducha

Autor: Milena Ivanova*, aromaterapeuta kliniczny z Instytutu Tradycyjnej Medycyny Ziołowej i Aromaterapii w Londynie, MIFPA

„Znam jedną: rośnie tam dziki tymianek,
Strzela pierwiosnek, fiołek głowę kłoni,
I baldachimem dusznej, słodkiej woni
Wznoszą się krzaki głogu i powoje.”
— William Shakespeare, „Sen nocy letniej” (tłum. Leon Ulrich)

Tymianek od wieków inspirował poetów, lekarzy i zielarzy. William Shakespeare w „Śnie nocy letniej” wspomina o dzikim tymianku, który tworzy magiczny krajobraz krainy wróżek. I rzeczywiście – ta niewielka roślina ma w sobie niezwykłą moc, która od starożytności budziła podziw i zaufanie.

Grecy w starożytności uważali go za roślinę dodającą odwagi, siły i energii życiowej. Samo greckie słowo thymos oznaczało „ducha, serce, odwagę” – i to właśnie z nimi łączono tymianek. W tych czasach tymianek był symbolem męstwa i szlachetności. Kiedy mówiono o kimś, że „ma dużo thymos”, znaczyło to, że ma w sobie ducha walki, determinację i żywotność.

Trudno znaleźć kogoś, kto nigdy nie napił się herbaty z tymianku – jest to jedno z najpopularniejszych i najbardziej znanych ziół. Od wieków tymianek uważany jest w Europie za jedną z najważniejszych roślin w naturopatii. Stawiany jest na piedestale ze względu na zdolność do pobudzania umysłu i uwalniania napięcia. Przypuszcza się, że pochodzi z Francji i Hiszpanii. Tymianek to roślina krzewiasta, która wiosną wytwarza łodygi i drobne liście. Znanych jest ponad 350 różnych gatunków. W okresie kwitnienia, od maja do czerwca, tworzą się kwiatostany o barwie różowej, białej lub jasnofioletowej. Olejek eteryczny z tymianku jest często stosowany w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym; znajduje też liczne zastosowania w branży spożywczej, szczególnie w produktach mięsnych i napojach.

Olejek eteryczny z tymianku jest bardzo silny i posiada właściwości lecznicze oraz odżywcze. Tymianek wspiera i wzmacnia układ odpornościowy, a w dłuższej perspektywie przyczynia się do ogólnej poprawy zdrowia.

Pobudza umysł i pomaga uwolnić napięcie oraz stres. Na poziomie emocjonalnym i energetycznym olejek tymiankowy działa balansująco, wzmacniająco i kojąco na umysł, ciało i ducha. Rozgrzewa i może wspomagać budowanie większej pewności siebie.

Wspomaga głębokie, swobodne oddychanie, budzi poczucie wolności i nowych możliwości. Działa wykrztuśnie i wiatropędnie (karminatywnie), a także łagodząco na ból.

Olejek z tymianku ma silne właściwości oczyszczające, antybakteryjne i dezynfekujące, dzięki czemu sprawdza się w wielu zastosowaniach, w tym jako dodatek do domowych środków czystości. Ma też właściwości przeciwzapalne. Stosowany miejscowo w odpowiednim rozcieńczeniu, wspomaga rozluźnianie skurczów mięśniowych oraz regenerację mięśni i stawów.

Istnieje co najmniej pięć różnych rodzajów olejku eterycznego z tymianku, w zależności od jego składu chemicznego.

Tymianek należy do tych olejków, które z tej samej rośliny mogą występować w znacząco różniących się chemotypach. Różnice w składzie chemicznym przekładają się na odmienne właściwości terapeutyczne i profil bezpieczeństwa każdego chemotypu.

Czerwony (gorący) tymianek – chemotypy tymol i karwakrol – zawierają wysoką zawartość fenoli, które mają silne właściwości antyseptyczne i antybakteryjne oraz mogą wspierać ochronę organizmu przed szkodliwymi drobnoustrojami i wzmocnienie odporności. W tym przypadku szczególnie skuteczne jest stosowanie poprzez dyfuzję. Wysoka zawartość fenoli (tymol i karwakrol) w czerwonym tymianku może być problematyczna, ponieważ fenole mogą silnie podrażniać skórę. Przy aplikacjach miejscowych ważne jest stosowanie bardzo niskich dawek.

Słodki (żółty) tymianek – chemotypy linalol i geraniol – mają udowodnione właściwości przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Jak wskazuje nazwa, główne składniki chemiczne to alkohole: linalol, octan linalilu, geraniol, octan geranylu, beta-kariofilen, alfa-terpineol, borneol. Do aplikacji miejscowych znacznie bezpieczniej używać olejków z chemotypu linalol i geraniol, ponieważ nie mają agresywnego działania czerwonych tymianków, nie powodują podrażnień skóry w zwykłych stężeniach i mogą być stosowane bezpiecznie na błony śluzowe, a także u dzieci i osób o wrażliwej skórze i.

Nie każdy lubi zapach tymianku i do tej grupy należą zwłaszcza dzieci. Dlatego powinniśmy wiedzieć, że olejek eteryczny z tymianku bardzo dobrze komponuje się z olejkami: bergamotowym, cytrynowym, melisowym, lawendowym, lawendynowym, oregano, sosnowym, rozmarynowym i innymi.

(Uwaga! Nie zalecamy użycia olejku tymiankowego u dzieci poniżej 3 roku życia. Od 3 roku życia można używać najdelikatniejszą odmianę olejku z tymianku, chemotypu linalol)

Do najpopularniejszych sposobów stosowania olejku tymiankowego należą:

Wdychanie przez dyfuzję w celu oczyszczenia powietrza i zmniejszenia rozprzestrzeniania się wirusów i bakterii, szczególnie podczas przeziębienia lub grypy.
W olejku do masażu (koniecznie rozcieńczony w oleju nośnikowym) na mięśnie – zalecamy użycie chemotypu linalol lub geraniol.
Inhalacje jako środek profilaktyczny, przy pierwszych objawach przeziębienia lub grypy.
Świetny olejek do porannego masażu stóp lub wtedy, gdy nie ma czasu na masaż całego ciała – wystarczy 1 kropla olejku tymiankowego na łyżeczkę oleju nośnikowego (np. jojoba lub migdałowy) i wmasować w stopy.
Dodanie kropli olejku do szamponu w celu pobudzenia cebulek włosów.

Specjalnie dla rynku polskiego wybraliśmy trzy rodzaje olejku tymiankowego. W katalogu Oshadhi znajduje się 14 różnych olejków z tymianku, z których wybraliśmy te trzy najchętniej wybierane przez klientów na polskim rynku.

Zaczynamy od „łagodnych” tymianków, które są bezpieczniejsze i łatwiejsze w zastosowaniu, szczególnie w przypadku aplikacji miejscowych oraz przy pracy z małymi dziećmi.

Olejek eteryczny z Tymianku pospolitego (chemotypu linalol), BIO (Thymus vulgaris ct. linalool)

Zapach olejku linalolowego jest ziołowy, świeży, słodki i kojący, wyraźnie delikatniejszy i łagodniejszy od tymianku tymolowego, z nutą drzewną. Delikatność tego chemotypu sprawia, że jest odpowiedni do walki z drobnoustrojami przy wrażliwej skórze i błonach śluzowych. Olejek ma silne właściwości oczyszczające i dezynfekujące, działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie oraz wspomaga rozluźnianie skurczów mięśni. Stosowany miejscowo w odpowiednim rozcieńczeniu wspiera regenerację mięśni i stawów. Wzmacnia i wspiera układ nerwowy, oddechowy i pokarmowy. To najbardziej odpowiedni tymianek do stosowania u dzieci dzięki łagodnemu i delikatnemu składowi chemicznemu. Na poziomie emocjonalnym i energetycznym olejek linalolowy działa balansująco, wzmacniająco i uspokajająco na umysł, ciało i ducha.
⚠️ Przeciwwskazania: Nietoksyczny, nie drażni, nie powoduje nadwrażliwości.
Główne składniki chemiczne: Linalool, Terpinene-4-ol, Myrcene, gamma-Terpinene

Olejek eteryczny z Tymianku pospolitego (chemotypu geraniol) Thymus vulgaris ct. geraniol)

Tymianek geraniolowy jest łagodniejszy i ma kwiatowy oraz ziołowy aromat, wyraźnie łagodniejszy niż tymianek tymolowy. Wzmacnia i wspiera układ nerwowy, oddechowy i pokarmowy. Na poziomie emocjonalnym i energetycznym działa wzmacniająco i uspokajająco na umysł, ciało i ducha.
⚠️ Przeciwwskazania: Stosowanie na skórę oraz doustnie może prowadzić do przeciążenia u osób przyjmujących leki metabolizowane przez enzym CYP2D6.
Główne składniki chemiczne: Beta-Caryophyllene, Geraniol, Geranyl acetate, Linalool

Czerwone (gorące) olejki z tymianku:

Olejek eteryczny z Tymianku pospolitego (chemotypu tymol), BIO (Thymus vulgaris)

Często stosowany w przemyśle farmaceutycznym, olejek tymolowy rozgrzewa i rozluźnia mięśnie, działa uspokajająco i relaksująco po długim, stresującym dniu w domu lub w biurze. Zapach jest dość ostry i ziołowy. Doskonały do dyfuzji, wymaga szczególnej ostrożności przy aplikacjach miejscowych.
⚠️ Przeciwwskazania: Tymol jest drażniący dla skóry i błon śluzowych. Nie zaleca się stosowania u dzieci poniżej 3 lat, ani u osób z nadwrażliwą, uszkodzoną lub chorą skórą z powodu zawartości karwakrolu/tymol. Nie stosować w czasie ciąży. Maksymalne stężenie do stosowania miejscowego: 1,2–1,3%.
Może wpływać na krzepliwość krwi; stosowanie doustne jest przeciwwskazane przy antykoagulantach, po operacjach, przy wrzodach żołądka, hemofilii i innych chorobach krwi.
Główne składniki chemiczne: Thymol, Paracymene, gamma-Terpinene, alpha-Pinene, Carvacrol, beta-Myrcene, Linalool

Dla łagodniejszej, a jednocześnie skutecznej pielęgnacji i wsparcia odporności, zalecamy synergie olejków eterycznych do dyfuzji. Olejek tymiankowy wchodzi w skład następnych synergii dostępnych w ofercie Oshadhi: Swobodny Oddech, Wieczorne Odprężenie, Zdrowa zima, Naturalne Oczyszczenie, Śródziemnomorski czar.

A oto moje trzy ulubione receptury z olejkiem tymiankowym:

Na bóle stawów i mięśni, wariacja z tymiankiem (5,1%)

Działa kojąco, przeciwzapalnie i przeciwbólowo, rozgrzewa i rozluźnia napięte oraz przeciążone mięśnie.

W szklanej butelce 30 ml z pompką połącz następne olejki:

10 kropli olejku eterycznego z tymianku (linalol)
10 kropli olejku eterycznego z lawendy spika
8 kropli olejku eterycznego z kadzidłowca
5 kropli olejku eterycznego z rumianku rzymskiego
5 kropli olejku eterycznego z imbiru
28 ml oleju bazowego z migdałów, tłoczonego na zimno*

*Uwaga: Olej nośnikowy dodaje się na sam koniec. Sporządzoną w ten sposób mieszankę należy bardzo dobrze wymieszać.

Sposób aplikacji:
2–3 pompki olejku ogrzać w dłoniach, a następnie wmasować w obszar problematyczny.

Olejek na ból gardła i zatoki (3,3%)

Działa kojąco, przeciwzapalnie i przeciwbólowo, rozgrzewa i rozluźnia napięte oraz przeciążone mięśnie.

W szklanej butelce 30 ml z pompką połącz następne olejki:

8 kropli olejku eterycznego ravintsara
8 kropli olejku eterycznego z rumianku pospolitego
6 kropli olejku eterycznego z cytryny
3 krople olejku eterycznego z tymianku (tymol)
28 ml oleju bazowego z migdałów, tłoczonego na zimno*

*Uwaga: Olej nośnikowy dodaje się na sam koniec. Sporządzoną w ten sposób mieszankę należy bardzo dobrze wymieszać.

Sposób użycia:
2–3 pompki olejku ogrzać w dłoniach, nanieść wzdłuż szyi i czubka głowy przy bólu gardła. Przy zapaleniu zatok nanieść na policzki i czoło, uważając, aby nie dostał się do oczu.

Na przeziębienie, katar, zatoki, pierwsze objawy infekcji (dla dzieci) (1%)

Działa kojąco, przeciwzapalnie i przeciwbólowo, rozgrzewa i rozluźnia napięte oraz przeciążone mięśnie. W szklanej butelce 30 ml z pompką połącz następne olejki:

2 krople olejku eterycznego z drzewa herbacianego
2 krople olejku eterycznego z rumianku pospolitego
2 krople olejku eterycznego z cytryny
1 kroplę olejku eterycznego z tymianku (linalol)
1 kroplę olejku eterycznego ravintsara
28 ml oleju bazowego z migdałów, tłoczonego na zimno*

*Uwaga: Olej nośnikowy dodaje się na sam koniec. Sporządzoną w ten sposób mieszankę należy bardzo dobrze wymieszać.

Sposób aplikacji:
2–3 pompki olejku ogrzać w dłoniach, nanieść wzdłuż szyi i czubka głowy przy bólu gardła, a na policzki i czoło przy zapaleniu zatok, uważając, aby nie dostał się do oczu.